Lars roept steeds door de klas. Zijn achterbuurvrouw kruipt juist steeds meer in haar schulp. De klas in z’n geheel toont daarnaast weinig initiatief. In elke klas zijn er verschillen. Tussen individuele leerlingen en tussen groepjes leerlingen. Hoe ga je hiermee om? Het groepsplan vorming dat je maakt via Zien!+ is een krachtig instrument dat je helpt om effectief met die verschillen om te gaan. Zo doe je iedere leerling recht. Ontdek in dit blog hoe je het groepsplan inzet bij verschillen in de groep én hoe je dit kunt proberen via de gratis proefperiode voor Zien!+.
Compleet beeld van de groep en individuele leerlingen
Het startpunt voor het groepsplan is het gedrag van leerlingen bekijken op het gebied van persoonlijke vorming. Op de scholen die ik begeleid kijken we dan naar drie aspecten:
Omgaan met andere leerlingen (socialisatie);
Taak-werkhouding (ook bekend als executieve functies);
Burgerschap.
Misschien gaat socialiseren best goed, maar zie je dat het bij verschillende leerlingen ruimte voor groei bij plannen en organiseren. Of socialiseren is voor sommige kinderen nog lastig en dit heeft effect op de rest van de klas. Dit soort verschillen merk je op als professional. Zien!+ brengt het vervolgens concreet in beeld. Dit gebeurt via de vragenlijsten die leerkrachten, leerlingen en eventueel ouders invullen. Deze resultaten geven vervolgens een compleet beeld van de groep en de individuele leerlingen.
Het groepsplan als vergrootglas
Heb je in beeld waar er werk aan de winkel is? In het groepsplan zoom je daar nu verder op in. Zowel op groepsniveau als op individueel niveau. Als taak-werkhouding voor de hele groep een aandachtspunt is, krijgt dat een plek in het plan. We maken geen aparte plannen voor taak-werkhouding, burgerschap en socialisatie, maar integreren de ontwikkelpunten in één. Zo blijft het overzichtelijk en werkbaar.
In het plan zoom je verder in op wat urgent is in de klas. Zie je in het kader van burgerschap dat sommigen omgaan met verschillen lastig vinden, dan is het goed om dit ook te spiegelen aan de lijsten van de sociale competenties. Het kan zijn dat leerlingen het in het de groep ook lastig vinden om met verschillen om te gaan en niet alleen in het kader van burgerschap. Ook hierom is integratie van de drie onderdelen in één plan belangrijk. In de analyse kijk je naar verschillende niveaus. Het begint op groepsniveau. Daarna kijk je of er clusters ontstaan. Is er een groepje dat veel ruimte inneemt, dan heeft dit invloed op de hele groep. Je zoomt dan in je groepsplan in op een groepje leerlingen. Het kan ook zijn dat individuele leerlingenbegeleiding nodig hebben. Dit kan in een individueel plan, maar ook in het groepsplan.
Voorbeeld groepsoverzicht met de gemiddelde uitkomst en het beeld per leerling.
Voorbeeld van aandachtspunten in een analysegesprek op groepsniveau en leerlingniveau.
Afpellen wat je analyseert
Vanuit de analyse van de wenselijke ontwikkeling kijk je naar wat leerlingen nodig hebben om op dat gebied te gaan ontwikkelen. Stel, je groep vindt het lastig om initiatief te tonen. Ze zitten gezapig te wachten totdat jij een leuk spel of opdracht bedenkt. Moet je ze dan kennis aanreiken, omdat ze niet weten hoe ze initiatief tonen? Ga je het oefenen, omdat ze het nog niet goed kunnen? Of zit het nog een laag dieper en willen ze niet? Als je dit hebt afgepeld weet je: moet ik lesgeven, oefenen of in gesprek over attitude?
Kinderen hoeven niet hetzelfde te zijn
In je analyse ga je ook de individuele verschillen scherper zien. Het wordt duidelijk wat er versterkend en belemmerend werkt in je klas. De kunst is om als leerkracht het lef te hebben om de karakters van je leerlingen te zien. Hoe ben je, waar mag je nog in groeien? Kinderen hoeven niet allemaal hetzelfde te zijn. Verschillende karakters kunnen elkaar juist helpen. Een leerling die bijvoorbeeld veel aandacht vraagt kan aan een ingetogen leerlingen leren om voor zichzelf op te komen.
Cockpit en handelingssuggesties
Zien!+ kun je goed benutten voor het opstellen van je groepsplan. In de cockpit kun je via de statistiekenknoppen op groepsniveau zien hoe je groep er nu uit ziet ten opzichte van de norm die jullie als school gesteld hebben. Je kunt op verschillende niveaus en contexten inzoomen.In één oogopslag weet je hoe je groep, groepjes leerlingen en individuele leerlingen ervoor staan. De kracht van Zien!+ is dat je vanuit de analyse direct aan het werk kunt met de ontwikkelpunten. Als je daarop doorklikt krijg je een handelingssuggestie. Bijvoorbeeld hoe je het ontwikkelpunt kunt integreren in de dagelijkse vakken. Zo kun je tijdens rekenen prima observeren wie er gelijk beginnen en wie er afwachten. Je kunt het in alles toepassen, maar als je ontwikkeling op je netvlies hebt doe je dit bewust en kun je de groep ook medeverantwoordelijk maken voor hun eigen ontwikkeling.
Profiteer van een mooi groepsplan en maak als nieuwe gebruiker gratis gebruik van de module burgerschap tot en met 31 december 2024!
Wil je een groepsplan dat past bij jullie school? Dat werkbaar en overzichtelijk is en waarbij je leert gebruik te maken van de verschillen in je groep? Neem dan contact met me op. Ik ga graag met je in gesprek. Tot het einde van 2024 maak je als nieuwe gebruiker bovendien gratis gebruik van de module burgerschap in Zien!+. Vraag hier de proefperiode aan!
Scholen die gebruik (gaan) maken van Zien!+ kunnen zich hier aanmelden voor het Experttraject Zien!+ op 11 november 2025 en 3 februari 2026. We werken daar aan een implementatieplan op maat. Verder bouwen we in deze twee dagen aan kennis en versterken we vaardigheden.
